بخشی از متن:
چکیده:
در نظام حقوقی ایران و فقه امامیه عقد بیع، تملیکی است و مهم ترین اثر آن یعنی انتقال مالکیت، اصولا هم زمان و با انعقاد عقد، حاصل می شود. اگر چه ممکن است ضمان حاصل از آن، بر عهده ی فروشنده (در تسلیم مبیع) و خریدار (در تسلیم ثمن) باقی بماند. این ضمان معاوضی است.
ضمان معاوضی، التزام به پرداخت عوض معین، در مقابل معوض دریافتی و بالعکس است که تنها در عقود معاوضی ایجاد می شود.این قاعده اختصاص به بیع و مبیع نداشته و می توان حکم آن را در مورد ثمن و سایر معاوضات غیر از بیع تسری داد.
مفاد قاعده ی (تلف مبیع قبل از قبض) این است که اگر عقد بیعی منعقد شود و مبیع، قبل از تسلیم از سوی بایع به مشتری، بدون تعدی و تفریط بایع تلف گردد، بیع منفسخ شده و خسارت متوجه ی بایع خواهد بود که لازم است ثمن را در صورت اخذ، به مشتری بازگرداند؛ حتی اگر مالکیت مبیع به مشتری منتقل شده باشد.
حکم قاعده با لوازم انتقال مالکیت هم خوانی ندارد؛ اما با توجه به بقای ضمان معاوضی حاصل از عقد بیع، بر ذمه ی فروشنده، خسارت حاصل از تلف متوجه ی او شده و با انفساخ عقد، نفس انتقال مالکیت نیز از بین می رود و این فرمول، مورد پذیرش عرف عقلا است.
ضمان معاوضی در نظام های مختلف حقوقی پس از انعقاد قرارداد، گاهی به محض انتقال مالکیت و زمانی با قبض و اقباض منتقل می شود.
واژگان کلیدی: تلف، قبض، تسلیم، ضمان معاوضی، اتلاف، تلف قبل از قبض، ضمان مسمی
فهرست مطالب:
چکیده
فصل اول: کلیات
گفتار اول: مقدمه
گفتار دوم: اهميت موضوع
گفتار سوم: تقسيم مطلب
گفتار چهارم: تعريف مفهوم قبض و تسليم
گفتار پنجم: ماهيت و مبنا
فصل دوم: مدارک و مستندات قاعده
فصل سوم: حدود قاعده
گفتار اول: استثنائی بودن قاعده یا مطابقت با اصول
گفتار دوم: بررسی شمول قاعده نسبت به ابواب دیگر معاملات
گفتار سوم: نحوه شمول قاعده نسبت به تلف ثمن
گفتار چهارم: احكام و آثار تسليم و قبض
گفتار پنجم: زمان و مكان و هزينه هاي تسليم
گفتار ششم: آثار
فصل چهارم: مفاد قاعده
گفتار اول: رفع تعارض تلف مبیع
گفتار دوم: حکم قاعده
گفتار سوم: تلف مبیع قبل از قبض
گفتار چهارم: تلف یکی از دو عوض
گفتار پنجم: ضمان معاوضی (ضمان مسمی)
گفتار ششم: بنای عقلا در ضمان معاوضی
گفتار هفتم : قاعده تلف مبیع قبل از قبض
گفتار هشتم: ضمان درك
گفتار نهم: اشتباه در تسليم
گفتار دهم: قاعده ی تلف
گفتار یازدهم: ضمان در قاعده تلف
فصل پنجم: اجماع
گفتار اول: بناء عقلاء
گفتار دوم: وكيل در قبض و اقباض
گفتار سوم: زمان انتقال مالکیت مبیع
فصل ششم: زمان انتقال مالکیت مبیع در سایر نظام های حقوقی
گفتار اول: انتقال مالکیت مبیع در حقوق آلمان
گفتار دوم: انتقال مالکیت مبیع در حقوق فرانسه
گفتار سوم: انتقال مالکیت مبیع در نظام حقوقی انگلستان
گفتار چهارم: انتقال مالکیت مبیع در مقررات کنوانسیون بیع بین الملل
فصل هفتم: زمان انتقال ضمان معاوضی
گفتار اول: مفهوم و انواع ضمان
گقتار دوم: ضمان معاوضی
گفتار سوم: ماهیت فقهی و حقوقی ضمان معاوضی
گفتار چهارم: شرایط اعمال مقررات ماده 387 قانون مدنی
گفتار پنجم: منافع و نمائات مبیع در فاصله ی میان عقد و وقوع تلف
گفتار ششم: مالکیت منافع و نمائات در نظریه مختار
گفتار هفتم: ضمان معاوضی از منظر مقررات بیع بین المللی کالا
نتیجه گیری
فهرست منابع